Ιστορία του Ωρωπού

Ωρωπός
Ωρωπός < (κληρονομημένο) αρχαία ελληνική Ὠρωπός ,σύνθετη λέξη  από το ωραίος και την καταληξη -ωπός που σημαίνει  όψη-μορφή

 ΑΡΧΑΙΟΙ ΧΡΟΝΟΙ

Ο αρχαίος Ωρωπός, ονομασία που παρέμεινε αναλλοίωτη στην περιοχή έως σήμερα, εντοπίζεται από τους αρχαιολόγους στη θέση του σημερινού οικισμού Σκάλας Ωρωπού – Ν. Παλατίων.

Η αρχική ονομασία  της ευρύτερης περιοχής γύρω από τον Ασωπό ήταν Γραία, απʼ όπου προήλθε η λέξη «Γραικός». Το μετέπειτα όνομα Ωρωπός, κατά νεότερη ιστορική άποψη, ίσως είναι  η ερετριακή μορφή του ονόματος Ασωπός, ενδεικτικό της μεγάλης σημασίας του ποταμού που έδωσε το όνομά του και στην πόλη.

Ο Ωρωπός υπήρξε στα αρχαία χρόνια λιμάνι με ιδιαίτερη σημασία για την επικοινωνία με την απέναντι Εύβοια, ειδικά για τους Αθηναίους για τους οποίους η Εύβοια αποτελούσε την κύρια πηγή σιτηρών. Για αιώνες αποτέλεσε αιτία διαμάχης ανάμεσα στους Ερετριείς, τους Βοιωτούς και τους Αθηναίους, στην κυριαρχία των τελευταίων δε πέρασε σχεδόν οριστικά μετά τον 5ο αιώνα. Αποτέλεσμα αυτού ήταν ο Ωρωπός να γνωρίσει σπάνιες και βραχύβιες περιόδους αυτονομίας.

Η ιστορία του Ωρωπού κατά την αρχαιότητα είναι δυνατό να σκιαγραφηθεί με βάση τα χωρία των αρχαίων συγγραφέων και πιο άμεσα με τις επιγραφές του Αμφιαράειου, τόπου αρχαίας λατρείας που λόγω της σπουδαιότητάς του αποτελούσε έως και την όψιμη εποχή σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή.

Ηλιοβασίλεμα με θέα τον Άγιο Κωνσταντίνο και στο βάθος η Χαλκίδα

Ωστόσο, σχετικά πρόσφατες επιφανειακές αρχαιολογικές έρευνες αποκάλυψαν ευρήματα ενδεικτικά της κατοίκησης της περιοχής από την προϊστορική κιόλας περίοδο. Από αυτά διαπιστώθηκε η ύπαρξη μεσοελλαδικού συνοικισμού (1900-1550 π.Χ.) καθώς και μυκηναϊκού (1550-1100) ανατολικά των Νέων Παλατίων. Επίσης τελευταία ευρέθηκαν μυκηναϊκά λείψανα και στο κεντρικό τμήμα του οικισμού του «παλαιού» Ωρωπού που αναπτύχθηκε κατά τους βυζαντινούς χρόνους.

Από τις επόμενες ιστορικές φάσεις, πρωτογεωμετρική, γεωμετρική, και αρχαϊκή, στοιχεία κατοίκησης εντοπίστηκαν στη Σκάλα Ωρωπού, όπου στην περιοχή κοντά στον χώρο του νέου Γυμνασίου ανακαλύφθηκαν ερείπια οικισμού του 8ου αιώνα π.Χ. (γεωμετρική εποχή), που κρίνεται από αρχαιολόγους ως ο καλύτερα σήμερα σωζόμενος στην Αττική.

Μεσαιωνικοί Χρόνοι

Η επικράτηση του χριστιανισμού επέφερε τη βαθμιαία εξαφάνιση της αρχαίας θρησκείας. Έτσι ο Ωρωπός χάνει την παλιά αίγλη που είχε λόγω του Αμφιαράειου και πέφτει σε σχετική αφάνεια. Στη θέση της παρηκμασμένης αρχαίας πόλης χτίζεται ο παλαιοχριστιανικός και πρωτοβυζαντινός Ωρωπός, όπως μαρτυρούν σωζόμενα ερείπια (κτίρια και μια βασιλική), νομίσματα και τάφοι. Ο νέος οικισμός υπήρξε πολύ μικρότερος σε σημασία και μέγεθος από τον αρχαίο.

Στη συνέχεια, κατά τη διάρκεια των βυζαντινών πάντα χρόνων, παρατηρείται η πλήρης εγκατάλειψη της παραλιακής πόλης από το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού της. Οι λίγοι σχετικά κάτοικοί της, στην πλειονότητα τους γεωργοί και κτηνοτρόφοι, συγκεντρώνονται σε δύο μικρούς οικισμούς στο εσωτερικό της κοιλάδας του Ωρωπού που αντικατέστησαν την αρχαία πόλη. Αυτοί σήμερα αποτελούν τους οικισμούς του Ωρωπού, που διατήρησε ανά τους αιώνες το αρχαίο όνομα, και του Συκαμίνου, όπου τον 12ο αιώνα, λόγω της κομβικής του θέσης, έκτισαν οι Φράγκοι ιππότες το ομώνυμο φρούριο.

Νεώτεροι Χρόνοι

Στα 1456 οι Τούρκοι καταλαμβάνουν την Αθήνα και το 1458 το φρούριο του Συκάμινου. Επί Τουρκοκρατίας η ευρύτερη περιοχή Ωρωπού και του Συκάμινου ανήκε σε δύο τσιφλίκια: το ένα του «Συκάμινου», που περιλάμβανε όλη την έκταση της σημερινής Κοινότητας, και το άλλο του «Ωρωπού», που περιλάμβανε, εκτός από την έκταση του σημερινού Δήμου Ωρωπού, και τις περιοχές του Μαρκόπουλου Ωρωπού και της Μαλακάσας, με τα όριά του να εκτείνονται από τη θάλασσα ως τον Αγ. Μερκούριο, νότια της Ε.Ο. Αθηνών-Λαμίας.

Με την απελευθέρωση της Ελλάδας, τα δυο τσιφλίκια, του «Συκάμινου» και του «Ωρωπού», αγοράστηκαν από τον Ιωάννη Παπαρηγόπουλο. Στη συνέχεια το μεν «Κτήμα Ωρωπού» πουλήθηκε στον Ανδρέα Συγγρό το 1875, το δε άλλο, του Συκαμίνου, περιήλθε, με διαδοχικές τμηματικές πωλήσεις μεταξύ 1894-1926, κατά τα 7/10 στην ιδιοκτησία του Αναγκαστικού Συνεταιρισμού Συκάμινου που το αποτελούσαν 5 οικογένειες, και κατά τα 3/10 στο Συνεταιρισμό Προσφύγων από τα Βρύουλα της Μ.Ασίας.

Όσον αφορά στην διοικητική εξέλιξη ,μετά την απελευθέρωση όλη η περιοχή και των δύο παλιών τσιφλικιών αποτέλεσε ένα ενιαίο δήμο που ονομάστηκε Δήμος Ωρωπιέων. Αυτός περιλάμβανε όλα τα χωριά των αρχικών τσιφλικιών που ήταν το Σάλεσι, ο Κάλαμος, οι Άγιοι Απόστολοι, η Μαλακάσα, η Μπούγα, το Μαρκόπουλο, το Μήλεσι, το Συκάμινο, το Χαλκούτσι, ο Ωρωπός και η Σκάλα.

Το 1912 καταργήθηκε ο ενιαίος Δήμος Ωρωπιέων και δημιουργήθηκαν σχεδόν ισάριθμες κοινότητες που αντιπροσώπευαν ομάδες πληθυσμού κοινής καταγωγής, πρόσφυγες από την Μ.Ασία και γηγενείς.

πηγή :https://www.oropos.gov.gr/